Εαρινή ισημερία: ας καλοδεχτούμε την άνοιξη!

Αναρτήθηκε στις 23 Μαρ, 2022 σε Blog, Αστρολάβος

Εαρινή ισημερία είναι το αστρονομικό φαινόμενο, κατά το οποίο η ημέρα και η νύχτα έχουν περίπου την ίδια χρονική διάρκεια. Συμπίπτει πάντα με τις 20 ή 21 Μαρτίου για το βόρειο ημισφαίριο και με τις 22 ή 23 Σεπτεμβρίου για το νότιο ημισφαίριο.

Το όνομα ισημερία προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ίσος και ημέρα, ενώ το διεθνές αντίστοιχο όνομα, equinox, προέρχεται από το λατινικό aequus (ίσος) και nox (νύχτα).

Η εαρινή ισημερία σηματοδοτεί την πρώτη ημέρα της Άνοιξης. Μετά την ημερομηνία αυτή η ημέρα αρχίζει να μεγαλώνει και η νύχτα να μικραίνει, ώσπου η ημέρα να φτάσει στη μεγαλύτερη διάρκεια της, δηλαδή  στο θερινό ηλιοστάσιο, στις 21 Ιουνίου.

Στο νότιο ημισφαίριο, αντίθετα, η ισημερία του Μαρτίου σηματοδοτεί την έναρξη του Φθινοπώρου γι αυτό ονομάζεται φθινοπωρινή. Στη συνέχεια η νύχτα μεγαλώνει μέχρι να φτάσει στην μεγαλύτερη διάρκειά της, δηλαδή στο χειμερινό ηλιοστάσιο, στις 21 Ιουνίου.

Το φαινόμενο της Ισημερίας οφείλεται στην περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο και στην κλίση του άξονα περιστροφής της σε σχέση με το επίπεδο περιφοράς της.

Καθώς η γη περιφέρεται γύρω από τον ήλιο και επειδή ο άξονας περιστροφής της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς, οι ακτίνες του Ήλιου πέφτουν με διαφορετική γωνία κάθε μέρα, σε κάθε τόπο, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα  η διάρκεια της ημέρας, καθημερινά, να αλλάζει.

 

Δύο φορές το χρόνο η γη βρίσκεται σε τέτοια θέση που οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν εντελώς κάθετα στον ισημερινό.

Αυτές οι δύο χρονικές στιγμές αποτελούν την εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία, ανάλογα με το ημισφαίριο στο οποίο βρισκόμαστε.

Το φαινόμενο της ισημερίας παρουσιάζεται σε όλους τους πλανήτες κάθε ηλιακού συστήματος οι οποίοι παρουσιάζουν κλίση του άξονα περιστροφής ως προς το επίπεδο περιφοράς.

Παρατηρήστε την παρακάτω εικόνα:

 

Ουράνιος ισημερινός είναι η  προέκταση  του ισημερινού της Γης και η αποτύπωσή του πάνω στον ουράνιο θόλο.

Η εκλειπτική είναι η προέκταση πάνω στην ουράνια σφαίρα, της γήινης τροχιάς γύρω από τον Ήλιο.

Αν παρατηρήσουμε την εκλειπτική και τη συγκρίνουμε με τον ουράνιο ισημερινό, θα δούμε ότι οι δύο αυτοί κύκλοι δεν συμπίπτουν, αλλά αντίθετα τέμνονται, σχηματίζοντας γωνία ίση με 23 μοίρες και 27 πρώτα λεπτά (περίπου 23,5 μοίρες), λόγω της κλίσης που έχει ο άξονας της Γης σε σχέση με το επίπεδο που σχηματίζει η εκλειπτική. Η γωνία αυτή ονομάζεται «λόξωση της εκλειπτικής», και τα δύο σημεία στα οποία τέμνονται οι δύο κύκλοι ονομάζονται «ισημερινά σημεία».  

Στο πρώτο σημείο ο ουράνιος ισημερινός τέμνει την εκλειπτική εκεί όπου ο Ήλιος βρίσκεται στις 20-21 Μαρτίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται «εαρινό ισημερινό σημείο», και από την ημέρα αυτή αρχίζει η άνοιξη. Εκ διαμέτρου αντίθετα η τομή γίνεται όταν ο Ήλιος βρίσκεται στις 22-23 Σεπτεμβρίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται «φθινοπωρινό ισημερινό σημείο», και από την ημέρα αυτή αρχίζει το φθινόπωρο.

Από πολλούς λαούς γιορταζόταν η εαρινή ισημερία, η πρώτη ημέρα της άνοιξης, σαν πρωτοχρονιά, σαν αρχή ενός καινούργιου χρόνου καθώς συμβόλιζε την αρχή της αναγέννησης της φύσης και τη νίκη του φωτός απέναντι στο σκοτάδι.

Σήμερα

• η εαρινή ισημερία αποτελεί την αφετηρία του ισχύοντος Περσικού ή Ιρανικού ημερολογίου και συμπίπτει με την Πρωτοχρονιά για τους Ιρανούς, αλλά και για πολλούς λαούς της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας.
• Η επομένη της εαρινής ισημερίας είναι η πρώτη μέρα του Ινδικού Εθνικού ημερολογίου και Πρωτοχρονιά για τους Ινδούς.
• Η εαρινή Ισημερία είναι η αφετηρία για τον υπολογισμό της εορτής του Πάσχα, τόσο για τους Ιουδαίους, όσο και για τους Χριστιανούς.

Να και ένα αρκετά διαφωτιστικό βιντεάκι:

https://www.youtube.com/watch?v=cJVL0RKwD7o

Καλή Άνοιξη!

Μ.Μ.