Posts Tagged "Αστρολάβος"

ΝΤΜΙΤΡΙ ΜΕΝΤΕΛΕΓΙΕΦ, o πεισματάρης επιστήμονας με υπερβολική εμπιστοσύνη στη διαίσθηση του

Αναρτήθηκε στις 23 Φεβ, 2024 σε Αστρολάβος

«Είδα ένα όνειρο με έναν πίνακα όπου όλα τα στοιχεία βρίσκονταν στη θέση τους, όπως έπρεπε. Ξυπνώντας, αμέσως τον κατέγραψα σε μια κόλλα χαρτί»

Πρώτα χρόνια

Ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ γεννήθηκε στις 8 Φλεβάρη του 1834 κοντά στο Τομπόλσκ της Σιβηρίας, δέκατο τέταρτο παιδί (άλλες πηγές αναφέρουν δέκατο έβδομο!)  μιας -προσωρινά- εύπορης οικογένειας. Η ζωή του ήταν γεμάτη ανατροπές, αρχικά με το θάνατο του πατέρα του και λίγο αργότερα της μητέρας του. Η μητέρα του, ήταν μια φιλόδοξη γυναίκα με έντονο χαρακτήρα που διέκρινε νωρίς το ταλέντο του γιου της κι έκανε την εκπαίδευσή του άμεση προτεραιότητά της, εξασφαλίζοντας την εγγραφή του στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Αγίας Πετρούπολης.

Ο Μεντελέγιεφ το 1855

Στη μητέρα του, ο ίδιος αφιέρωσε αργότερα τη διδακτορική διατριβή του, γράφοντας: «… με εκπαίδευσε με το δικό της λόγο, με δίδαξε με το παράδειγμά της, με διόρθωνε με την αγάπη της και με ενέπνευσε για να σπουδάσω, όταν φύγαμε από τη Σιβηρία, ξοδεύοντας τα τελευταία της χρήματα. Όταν πέθαινε, μου είπε: “Απόφευγε τις ψευδαισθήσεις, να επιμένεις στην εργασία και στην αναζήτηση της επιστημονικής αλήθειας”… ».

Ο Ντμίτρι συνέχισε με ενθουσιασμό τις σπουδές του, ως το τρίτο έτος, όταν αρρώστησε από φυματίωση. Οι γιατροί δεν του έδιναν πάνω από δύο χρόνια ζωής, εκτός κι αν μετακόμιζε προς ηπιότερα κλίματα, πράγμα που έκανε, πηγαίνοντας στην Κριμαία, όπου έγινε καθηγητής σε γυμνάσιο της Συμφερόπολης. Η αρρώστια του δεν στέκεται εμπόδιο να ολοκληρώσει ως αριστούχος τις σπουδές του. Αρχίζει να εργάζεται ως δάσκαλος αλλά νωρίς φαίνεται η κλίση του στην έρευνα. Κερδίζει ένα βραβείο συμμετοχής σε έρευνα στη Δυτική Ευρώπη και για δυο χρόνια βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Εκεί συνεργάζεται με τον Ρόμπερτ Μπούνζεν, ο οποίος τον εισάγει στη φασματοσκοπία.

Στη δεκαετία του 1850, διερεύνησε τα φαινόμενα ισομορφισμού, τα οποία δείχνουν την αλληλεξάρτηση της κρυσταλλικής μορφής και τη χημική σύνθεση των ενώσεων, καθώς και την εξάρτηση των ιδιοτήτων των στοιχείων από τους ατομικούς όγκους τους. Μεταξύ του 1859 και του 1861, εργάστηκε πάνω στα τριχοειδή φαινόμενα των υγρών και τη λειτουργία του φασματοσκοπίου στη Χαϊδελβέργη. Στα τέλη Αυγούστου του 1861 έγραψε το πρώτο του βιβλίο για το φασματοσκόπιο.

Το γραφείο του Μεντελέγιεφ στο Πανεπιστήμιο της Πετρούπολης

Το 1860, συμμετέχει στο 1^ο  Διεθνές Συνέδριο Χημείας στην Καρλσρούη, συζητώντας για ώρες για την ανάγκη «οργάνωσης» της Χημείας. Το Συνέδριο είχε ρόλο κλειδί στη μετέπειτα ανάπτυξη του Περιοδικού Πίνακα των στοιχείων. Γνωρίζει τον Ιταλό χημικό Κανιτσάρο, του οποίου η εμμονή στη διάκριση μεταξύ των μοριακών και ατομικών βαρών τον επηρέασε σημαντικά.

Επιστρέφοντας στη Ρωσία, το πάθος του για τη Χημεία αυξάνεται. Χαρισματικός δάσκαλος και ταλαντούχος ομιλητής, κατείχε πληθώρα ακαδημαϊκών θέσεων ως την ηλικία των 33 ετών που εκλέχτηκε στην έδρα της Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Πετρούπολης.

Ο Περιοδικός Πίνακας

 Μέχρι τότε, η Χημεία ήταν ένα συνονθύλευμα παρατηρήσεων και ανακαλύψεων και τα διάφορα χημικά στοιχεία συνέχιζαν να συσσωρεύονται δημιουργώντας ένα τρομακτικό χάος. Ο Μεντελέγιεφ  όντας σίγουρος ότι θα μπορούσαν να βρεθούν καλύτερες και πιο θεμελιώδεις αρχές για τη Χημεία, το 1869, άρχισε να γράφει το βιβλίο του: «Οι Αρχές της Χημείας». Ανακαλύπτει μια περιοδικότητα στα χημικά στοιχεία, την προτείνει και ερευνά όλες τις συνέπειες της ανακάλυψης του. «Οι φυσικοί νόμοι δεν παρουσιάζουν εξαιρέσεις και σ΄αυτό ακριβώς διαφέρουν από τους κανόνες της γραμματικής». Στη βάση της ακλόνητης αυτής πεποίθησης βρίσκεται και η βεβαιότητα του, ότι η φύση δεν παίζει παιχνίδια και από τη στιγμή που αποκαλύπτει τα μυστικά της δεν κρατάει τίποτα κρυφό. Πιστεύει στην απλότητα των φυσικών νόμων και η πίστη του αυτή θα του παίξει αργότερα ένα πολύ άσχημο παιχνίδι (Είναι το φαινόμενο της ραδιενέργειας, δεν πιστεύει καθόλου στις ακτινοβολίες και είναι απόλυτα εχθρικός στην ιδέα της μεταστοιχείωσης).

Ανάλογες προσπάθειες ταξινόμησης των χημικών στοιχείων  γίνονται και από άλλους επιστήμονες. Μετά τη διατύπωση της έννοιας των ατομικών βαρών των στοιχείων από τον Άγγλο χημικό και φυσικό Ντάλτον, οι χημικοί άρχισαν να αναζητούν κάποιες αριθμητικές σχέσεις μεταξύ τους, αφενός για να εξετάσουν αν υπήρχε πιθανότητα να αποτελούνται όλα τα στοιχεία από την ίδια απλή ουσία και αφετέρου για να διαπιστώσουν αν ορισμένες συμπτωματικές ομοιότητες των ιδιοτήτων τους σήμαιναν  και κάποιες αντίστοιχες  ομοιότητες στη δομή τους.  

Ένα χειρόγραφο σχέδιο του Περιοδικού Πίνακα
των στοιχείων, από τον ίδιο τον Μεντελέγιεφ το 1869

Την περίοδο 1864-1865, δύο άλλοι χημικοί, ο Τζον Νιούλαντς και ο Λόταρ Μέγερ, είχαν προσπαθήσει να κατασκευάσουν κάτι ανάλογο με τον Περιοδικό Πίνακα των στοιχείων, χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία. Ο Μεντελέγιεφ, που δε γνώριζε τις προσπάθειες αυτών των συναδέλφων του, όχι μόνο κατάφερε να βάλει σε τάξη τα περιορισμένα δεδομένα που υπήρχαν την εποχή εκείνη για τα χημικά στοιχεία και μέσα από την τάξη αυτή να αναδείξει τους νόμους που διέπουν τις φυσικές και χημικές ιδιότητες των στοιχείων, αλλά και να προβλέψει στη βάση των νόμων αυτών την ανακάλυψη νέων στοιχείων και των ιδιοτήτων τους, με εξαιρετική ακρίβεια. Για να εκτιμηθεί το μέγεθος του επιτεύγματος της σχεδίασης του πρώτου περιοδικού πίνακα, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι την εποχή εκείνη οι επιστήμονες είχαν πλήρη άγνοια ως προς τη δομή των ατόμων και ως προς την ύπαρξη των ηλεκτρονίων.

Ο Μεντελέγιεφ, κατά τη συγγραφή του αρχίζει να οργανώνει τα χημικά στοιχεία με λογική, με αποτέλεσμα να εμπνευστεί τον Περιοδικό Πίνακα των Χημικών Στοιχείων. Χρειάστηκε μόνο δύο εβδομάδες για να δημοσιεύσει τη σχέση μεταξύ των ιδιοτήτων και των ατομικών βαρών των στοιχείων. Ο Περιοδικός Πίνακας παρουσιάστηκε στον επιστημονικό κόσμο, στις 6 Μαρτίου 1869.

Σχεδόν αμέσως μετά τη δημοσίευση  στα ρωσικά και γερμανικά πιθανόν ο Μέγερ άλλαξε κάπως τη δική του εκδοχή. Και οι δύο τοποθέτησαν τα στοιχεία εν σειρά με αυξανόμενο ατομικό βάρος και επισήμαναν τη περιοδική επανάληψη των ιδιοτήτων κατά οικογένειες στοιχείων. Ο Μεντελέγιεφ ήταν τολμηρότερος στους συλλογισμούς του από τον Μέγερ. Πρότεινε ότι, αν το ατομικό βάρος ενός στοιχείου οδηγεί στην τοποθέτηση του σε λάθος ομάδα του πίνακα, τότε η τιμή του πρέπει να είναι λανθασμένη. Ο Μέγερ δεν ήταν πρόθυμος να κάνει τέτοιο βήμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο Μεντελέγιεφ είχε δίκιο στην εφαρμογή αυτού του κανόνα, αλλά για το ιώδιο και το τελλούριο η σειρά των ατομικών βαρών ήταν πράγματι η αντίστροφη.

Ο Περιοδικός Πίνακας τον οποίο δημοσίευσε ο Μεντελέγιεφ δυο εβδομάδες μετά το όνειρό του στην ιστορική εργασία του «Ένα προτεινόμενο σύστημα για τα στοιχεία»

Ο πίνακας του Μεντελέγιεφ ήταν ένα διάγραμμα με έξι οριζόντιες και οκτώ κάθετες στήλες, όπως περίπου είναι τα σταυρόλεξα. Τοποθέτησε πρώτα τα στοιχεία κατά περιόδους στις οριζόντιες σειρές. Αυτό σημαίνει ότι τα στοιχεία μιας ορισμένης γραμμής παρουσιάζουν κανονική επανάληψη των χημικών ιδιοτήτων. Μετά κατέταξε τα στοιχεία των οριζοντίων γραμμών καθέτως, ώστε κάθε κάθετη στήλη να περιέχει στοιχεία που παρουσιάζουν κάπως όμοιες ιδιότητες. Τις κάθετες αυτές στήλες ονόμασε οικογένειες. Με την κατάρτιση του πίνακα, ο Μεντελέγιεφ διαπίστωσε ότι υπήρχαν κενά, σε μερικές στήλες.

Ο Μεντελέγιεφ ήταν τόσο εντυπωσιασμένος από την περιοδικότητα των στοιχείων ώστε ένιωσε ικανός να προβλέψει τις χημικές και φυσικές ιδιότητες των στοιχείων που θα έπρεπε να καταλάβουν τις κενές θέσεις στον πίνακα του. Συμπέρανε ότι τα κενά αυτά έπρεπε να παριστάνουν  άγνωστα στοιχεία. Πίστευε όμως ότι τα στοιχεία αυτά έπρεπε να βρίσκονται στη γη, αφού ο πίνακας περιοδικότητος αποτελούσε νόμο της φύσης. Επέλεξε ιδιαίτερα τρία κενά για να τα εξετάσει λεπτομερώς. Ήταν οι θέσεις κάτω από τα στοιχεία βόριο, αλουμίνιο και πυρίτιο.  Χρησιμοποιώντας το σανσκριτικό πρόθεμα έκα, που σημαίνει ένα, ονόμασε τις υποθετικές του ουσίες εκα-βόριο, εκα-αλουμίνιο και εκα-πυρίτιο. Έδωσε περίπου τα ατομικά τους βάρη, τα σθένη και τα είδη των ενώσεων που θα σχημάτιζαν. Ήταν ένα εκπληκτικό παράδειγμα αυτοπεποίθησης και η δικαίωση του κατέληξε στην τελική αποδοχή του περιοδικού νόμου.

Το 1874 ο Γάλλος χημικός Boisbaudran ανακάλυψε  το γάλλιο, που ο Μεντελέγιεφ απέδειξε πως ήταν το εκα-αλουμίνιο που είχε προβλέψει. Λίγο αργότερα το 1879 ο Σουηδός χημικός Nilson ανακάλυψε το σκάνδιο, που όπως αποδείχθηκε ήταν το εκα-βόριο. Το 1885 ο γερμανός  χημικός Winkler απομόνωσε το γερμάνιο που απέδειξε από τις φυσικές ιδιότητές του ήταν το εκα-πυρίτιο.

Κι όταν γέμισαν τα κενά στον περιοδικό πίνακα, άφησαν τους χημικούς όλου του κόσμου άφωνους. Κι ακόμα στην αυγή του εικοστού αιώνα, τα ευγενή αέρια δημιούργησαν μια καινούρια στήλη, όγδοη στη σειρά, η οποία (παρότι ο Μεντελέγιεφ δεν την είχε προβλέψει) ενσωματωνόταν με πολύ φυσικό τρόπο στον προτεινόμενο πίνακα. Η μυστηριώδης περιοδικότητα που ανακάλυψε ο Μεντελέγιεφ θα ερμηνευτεί πολλά χρόνια μετά, όταν η κβαντομηχανική θα εξηγήσει ότι η χημική συμπεριφορά των ατόμων βασίζεται στον αριθμό των ηλεκτρονίων τους.

Άγαλμα του Μεντελέγιεφ έξω από το Κεντρικό Γραφείο Μέτρων και Βαρών

Ο περιοδικός πίνακας έγινε γενικά  αποδεκτός  και αναγνωρίστηκε η σημασία του ως προς τη συστηματοποίηση της ανόργανης χημείας και αποτέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο του οικοδομήματος της Χημείας. Ο ίδιος ο Μεντελέγεφ γνώριζε ότι η ανακάλυψή του δεν ήταν τελικό προϊόν. Εκτός της ανακάλυψης του περιοδικού συστήματος χημικών στοιχείων, έθεσε τις βάσεις της θεωρίας των διαλυμάτων, πρότεινε βιομηχανικό τρόπο τμηματικού διαχωρισμού του πετρελαίου, ανακάλυψε το είδος μπαρουτιού χωρίς καπνό, διαφήμιζε τη χρησιμοποίηση των χημικών λιπασμάτων, την άρδευση των ξηρών εδαφών. Ήταν ο οργανωτής και πρώτος διευθυντής του Κεντρικού Ιδρύματος Μέτρων και Βαρών.  Περίπου το 10 έως 20% των έργων του αφορούν τη χημεία και όλα τα υπόλοιπα σχετίζονται με τους άλλους τομείς.

Η εικόνα του Μεντελέγιεφ

Στο γραφείο του σπιτιού του στην Πετρούπολη

Η εικόνα του Μεντελέγιεφ έγινε από τότε εικόνα ενός προφήτη. Η πυκνή του γενειάδα και τα μακριά του μαλλιά που έπεφταν στους ώμους -με δεδομένο ότι τα έκοβε μία φορά τον χρόνο- συνέβαλαν ενεργά στη διαμόρφωση της συγκεκριμένης εικόνας. H κόμη του Μεντελέγιεφ, στάθηκε η αφορμή για να τον περιγράψει ο σκοτσέζος χημικός Σερ Ουίλιαμ Ράμσεϊ ως «έναν ιδιόρρυθμο ξένο που κάθε τρίχα της κεφαλής του έμοιαζε να ενεργεί ανεξάρτητα από όλες τις άλλες». «Ο ίδιος εκπλήττομαι, και τι δεν έκανα στη διάρκεια της επιστημονικής μου ζωής», έλεγε για τον εαυτό του ο Μεντελέγιεφ. Ο Μεντελέγιεφ είχε και ένα ασυνήθιστο χόμπι: του άρεσε να φτιάχνει βαλίτσες, καθώς επίσης να ράβει για τον εαυτό του ρούχα. Φίλους όμως δεν είχε σχεδόν καθόλου. Με πολλούς επιστήμονες είχε εχθρικές σχέσεις, την οργή του την έκφραζε ανοικτά και με απότομο τρόπο, θεωρώντας ότι βλάπτει την υγεία να κρατά  κανείς μέσα του τα συναισθήματά του.

Πίνακας του Ilya Efimovich Repin με τον Μεντελέγιεφ στο αερόστατο

Όντας γνωστός επιστήμονας, σε ηλικία 53 χρονών, ο Μεντελέγιεφ δεν φοβήθηκε να ανυψωθεί μόνος του με αερόστατο, προκειμένου να παρακολουθήσει την ηλιακή έκλειψη. Αυτή η πτήση προκάλεσε θαυμασμό σε όλο τον κόσμο και η Γαλλική Ακαδημία μετεωρολογικής αεροναυτικής του απένειμε δίπλωμα για τη γενναιότητά του. Όμως το κύριο του χαρακτηριστικό γνώρισμα, μπορούμε να πούμε, ήταν η απίθανη ικανότητα εργασίας και η φιλοπονία. Και σε όσους τον ονόμαζαν μεγαλοφυΐα, ο Μεντελέγιεφ συνήθως απαντούσε:  «Τι μεγαλοφυΐα μου λέτε! Απλώς δούλευα όλη τη ζωή μου, γι΄αυτό έγινα μεγαλοφυΐα».

Το τέλος και η αναγνώριση

Το 1907 ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ πέθανε σε ηλικία 73 ετών από γρίπη. Η ανθρωπότητα εκτίμησε την προσφορά του επιστήμονα στην παγκόσμια επιστήμη. Επί ζωής του ο Μεντελέγιεφ ήταν μέλος πολλών ξένων ακαδημιών και επιστημονικών συλλόγων. Προτάθηκε για το Νόμπελ Χημείας δύο φορές,  το 1906 και το 1907,  αλλά η παρέμβαση του Αρρένιους του το στέρησε.

Ο περιοδικός πίνακας των στοιχείων έθεσε τα θεμέλια για την ανάπτυξη της χημείας όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Έφερε τάξη και συνοχή. Ο ίδιος ο πίνακας είναι ευέλικτος και εξακολουθεί να αναπτύσσεται. Ο Πίνακας υπέστη αρκετές διορθώσεις και αναθεωρήσεις μετά την αρχική ανακάλυψη του. Παρ΄όλα αυτά οι σύγχρονες εκδοχές του βασίζονται στη κεντρική δομή του πίνακα του Μεντελέγιεφ. Η δομή αυτή έδινε τη δυνατότητα να συμπεριληφθεί στον Περιοδικό Πίνακα ο διπλάσιος αριθμός στοιχείων από όσα αρχικά είχε υπολογιστεί να περιέχει. Μέχρι σήμερα έχει επεκταθεί με την ανακάλυψη ή τη σύνθεση ραδιενεργών στοιχείων με ατομικό αριθμό μέχρι 118.

Ο κρατήρας Μεντελέγιεφ στη  Σελήνη, ένας αστεροειδής  και το ραδιενεργό χημικό στοιχείο  μεντελέβιο με ατομικό αριθμό 101, ονομάστηκαν έτσι προς τιμή του.

Γ.Κ.

Πηγές:
el.wikipedia.org
katiousa.gr
Britannica.org
physicsgg.me
Ιστορία της Χημείας  Henry M. Leicester (εκδ. ΤΡΟΧΑΛΙΑ)
Η μπανιέρα του Αρχιμήδη S. Ortoli, N. Witkowski  (εκδ. ΣΑΒΒΑΛΑΣ)

Nikola Tesla: ένας σύγχρονος Προμηθέας

Αναρτήθηκε στις 11 Ιαν, 2024 σε Blog, Ανακοινώσεις, Αστρολάβος

Ο Νίκολα Τέσλα γεννήθηκε τα μεσάνυχτα της 10^ης Ιουλίου του 1856, κατά τη διάρκεια μιας τρομερής καταιγίδας γεμάτη λαμπερές αστραπές Γεννήθηκε στο χωριό Σμίλιαν της Λίκα, μια περιοχή που ανήκει σήμερα στην Κροατία. O πατέρας του Τέσλα ήταν ο Σέρβος ορθόδοξος ιερέας του χωριού. Ο Νίκολα ήταν ένα λεπτό και φιλάσθενο αγόρι . Η μεγαλύτερη αγάπη του ήταν η Φύση και τα ζώα.

Από την πρώιμη παιδική του ηλικία ο Νίκολα επέδειξε μια ιδιοφυΐα και μια εφευρετικότητα, που τον έκανε να ξεχωρίζει. Πήγαινε στο λύκειο του Κάρλοβατς όταν είδε για πρώτη φορά μια πειραματική επίδειξη του ηλεκτρισμού. Ο Τέσλα έμεινε έκθαμβος μπροστά σ’ αυτό το εκπληκτικό φαινόμενο. Γεμάτος συγκίνηση θυμόταν αργότερα τα μαθήματα και τα πρώτα πειράματα που παρακολουθούσε: «Το κάθε πείραμα έβρισκε στο μυαλό μου χίλιες αντανακλάσεις. Ήθελα να μάθω περισσότερα γι’ αυτή την εκπληκτική δύναμη. Λαχταρούσα τα πειράματα και τις έρευνες και πάντα μόλις τέλειωνε το μάθημα είχα μια θλίψη στην ψυχή» (Οι Εφευρέσεις Μου).

Από τότε αποφάσισε να αφιερώσει τη ζωή του στη μελέτη της φυσικής του ηλεκτρισμού και να ανακαλύψει όλα τα μυστικά του. Παρά τις αρχικές αντιρρήσεις του πατέρα του, που τον ήθελε να γίνει ιερέας ή στρατιωτικός, όπως ήταν η οικογενειακή παράδοση, ο Τέσλα γράφτηκε στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Γκρατς της Αυστρίας κι έγινε αμέσως ένας αφοσιωμένος σπουδαστής. Φτάνοντας στο Γκρατς ο Τέσλα αισθάνθηκε ότι ένα όνειρο του είχε πλέον εκπληρωθεί. Θα μπορούσε επιτέλους ν’ ασχοληθεί με τη μηχανική και ν’ αφοσιωθεί στη μελέτη και στην έρευνα του ηλεκτρισμού. Κατά τη διάρκεια του τρίτου έτους σπουδών του, μετά από πιέσεις του πατέρα του και αφού πέρασε μία έντονη προσωπική κρίση, σταμάτησε να παρακολουθεί μαθήματα. Δεν αποφοίτησε ποτέ από τη σχολή του Γκρατς.

Ο Τέσλα σε ηλικία 26 ετών.

O Τέσλα γράφτηκε τον Ιανουάριο του 1880 στο γερμανόφωνο Πανεπιστήμιο του Καρόλου της Πράγας. Έναν χρόνο αργότερα αποφάσισε να εγκαταλείψει την Πράγα χωρίς να αποκτήσει κάποιο πτυχίο, και εγκαταστάθηκε στη Βουδαπέστη. Στη Βουδαπέστη έπιασε δουλειά ως ηλεκτρονικός σε μια καινούργια τηλεφωνική εταιρεία της Ουγγαρίας που τη χρηματοδοτούσε ο Τόμας Έντισον. Περπατώντας ένα ηλιοβασίλεμα, μαζί με το φίλο και βοηθό του Anital Szigety, σε ένα πάρκο της Βουδαπέστης του ήρθε ως λάμψη μια μεγαλοφυής ιδέα, που έμελλε να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε πλήρη εξηλεκτρισμό. «Τότε, σε μια στιγμή έμπνευσης η ιδέα με κτύπησε σαν λάμψη αστραπής, και μέσα σε μια στιγμή μου αποκαλύφθηκε η αλήθεια. Με το μπαστούνι άρχισα τότε να χαράζω στην άμμο τα διαγράμματα…», έγραψε αργότερα ο Τέσλα στην αυτοβιογραφία του Οι Εφευρέσεις Μου (My Inventions).

Σε γκραβούρα εποχής, μία διάλεξη του Nikola Tesla για τα μέλη της Γαλλικής Φυσικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας Ηλεκτρολόγων (1880)

Με το μπαστούνι του ο άνθρωπος που θα «ανακάλυπτε» τον 20^ο αιώνα άρχισε να σχεδιάζει πρόχειρα στο χώμα έναν κινητήρα. «Τον βλέπεις;», ρώτησε στον φίλο του, που παρακολουθούσε άφωνος, «κοίταξε με τώρα που θα τον αντιστρέψω!». Όταν τέλειωσε τα πρόχειρα σχέδια του αναφώνησε γεμάτος ικανοποίηση: «Αυτό είναι! Ένα περιστρεφόμενο μαγνητικό πεδίο! Δες πόσο ήσυχα λειτουργεί. Χωρίς σπίθες. Χωρίς θόρυβο. Λειτουργεί τέλεια!» Μ’ αυτόν τον ασυνήθιστο τρόπο ο Τέσλα συνέλαβε για πρώτη φορά την ιδέα του περιστρεφόμενου μαγνητικού πεδίου και του επαγωγικού κινητήρα, ο οποίος χρησιμοποιείται σήμερα σε κάθε ηλεκτρική συσκευή. Αρπάζοντας ένα μεγάλο μυστικό της Φύσης και χαρίζοντας το στους ανθρώπους, ο Τέσλα έγινε ένας σύγχρονος Προμηθέας που οδήγησε την ανθρωπότητα στην εποχή του ηλεκτρισμό.

Συνέχισε την σταδιοδρομία του στην Ηλεκτρική Εταιρεία Έντισον με έδρα το Ιβρύ, στα περίχωρα του Παρισιού. Την άνοιξη του 1884 ο στενός συνεργάτης του Έντισον, Τσαρλς Μπάτσελορο του πρότεινε να εργαστεί στην επιχείρηση του Έντισον στη Νέα Υόρκη. Οι σχέσεις του Τέσλα με τον Έντισον δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα θερμές, καθώς ο Έντισον ήταν υποστηρικτής της χρήσης του συνεχούς ρεύματος, κυρίως για πρακτικούς λόγους και για ζητήματα ασφάλειας, ενώ ο Τέσλα υποστήριζε τη χρήση του εναλλασσόμενου ρεύματος. Τελικά παραιτήθηκε μόλις έξι μήνες μετά την έναρξη της συνεργασίας του με τον Έντισον.

Ο “πόλεμος του ηλεκτρικού ρεύματος” ανάμεσα στον Έντισον και τον Τέσλα.

Με  χρηματοδότη τον διευθυντή της τηλεγραφικής εταιρείας Western Union Α. Μπράουν, έστησε το εργαστήριο του, λίγα τετράγωνα πιο πάνω από το εργαστήριο του Έντισον. Τον Οκτώβριο του 1887 η πατέντα του με το όνομα Πολυφασικό Σύστημα Τέσλα κατοχυρώθηκε στην Αμερικανική Επιτροπή Ευρεσιτεχνιών. Το διάστημα 1890-1891 ο Τέσλα έδωσε δεκάδες διαλέξεις για το εναλλασσόμενο ρεύμα και τη χρήση του. Το 1891  εφηύρε το πηνίο που φέρει το όνομά του. Από το 1892 έως το 1903 ο Τέσλα αγωνιζόταν να αποδείξει ότι η εκπομπή και λήψη ραδιοκυμάτων ήταν δική του εφεύρεση, καθώς στηριζόταν σε 13 δικές του πατέντες και όχι του Ιταλού Μαρκόνι. Τελικά δικαιώθηκε το 1943, ενώ αναγνωρίστηκε ως ο εφευρέτης του ραδιοφώνου το 1955. Τη νύχτα της 1η Μαΐου του έτους 1893 στη Διεθνή Έκθεση του Σικάγο, ο Γκρόβερ Κλήβελαντ, ο 24ος πρόεδρος των Η.Π.Α., φωταγώγησε την πόλη του Σικάγου με λάμπες που λειτουργούσαν με εναλλασσόμενο ρεύμα. Το 1895 ο Ρέντγκεν με τη βοήθεια του Τέσλα μπορούσε να παινευτεί ότι εφηύρε τις ακτίνες Χ και έτσι η φήμη του Τέσλα εκτοξεύτηκε στη λαϊκή συνείδηση περισσότερο από κάθε άλλου εφευρέτη.

Πειράματα στο εργαστήριο του Tesla το 1898 με ρεύμα υψηλής τάσης και υψηλής συχνότητας (“ασύρματη ενέργεια”).

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1880 ο Τέσλα συνήθισε την ανθρωπότητα με μια σειρά από επιστημονικές εκπλήξεις και εφευρέσεις: εναλλασσόμενο ρεύμα, επαγωγικοί κινητήρες, πολυφασικό σύστημα, ρεύματα υψηλής συχνότητας, ηλεκτρικός ταλαντωτής, πηνίο Τέσλα, ραδιόφωνο, ακτινογραφία (Τεσλόγραμμα), τηλεκατεύθυνση, αυτοματισμός, ασύρματη μεταφορά ενέργειας, τηλεγεωδυναμική, προωθωτικοί κινητήρες, ραντάρ, ιντερφερόμετρο, ηλεκτρομαγνητική προστασία… είναι μονάχα μερικές από τις 700 εφευρέσεις, που ο Σέρβος επιστήμονας προσέφερε στην ανθρωπότητα.

 «Αν θελήσουμε να εξαφανίσουμε από το δικό μας βιομηχανικό κόσμο τα αποτελέσματα του έργου του κυρίου Τέσλα, τα γρανάζια στις βιομηχανίες θα έπρεπε να σταματήσουν να γυρίζουν, τα ηλεκτρικά τρένα μας θα έπρεπε να ακινητοποιηθούν, οι πόλεις μας να βυθιστούν στο σκοτάδι… Ναι, τόσο μακριά έφτασε με το έργο του, που αποτέλεσε το θεμέλιο του σύγχρονου κόσμου. Το όνομα του σημάδεψε μια εποχή προόδου στην επιστήμη του ηλεκτρισμού. Από αυτό το έργο ξεπήδησε μια επανάσταση…» Έτσι σχολίασε κάποτε ο Αμερικανός φυσικός B. A. Behrend τη συνεισφορά του Τέσλα στη διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου. Ο Τέσλα ήταν ένας εξερευνητής νέων ηπείρων γνώσεων, ένας άνθρωπος που ανακάλυπτε νέες φυσικές αρχές και μόνον κατανάγκην υπήρξε εφευρέτης. Για τον ίδιο μεγαλύτερη σημασία είχε η ανακάλυψη νέων φυσικών αρχών και λιγότερο η εφαρμογή τους στην πράξη. Ήταν πάνω απ’ όλα ένας πρωτοπόρος εξερευνητής νέων αρχών της Φυσικής, ένας ανθρωπιστής επιστήμονας που οραματιζόταν ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα. Ένας άνθρωπος των θαυμάτων.Ήταν ένας «μοναχικός καβαλάρης», που παρέμεινε σ’ όλη του τη ζωή ανένταχτος κι ελεύθερος, δίνοντας συχνά σκληρές μάχες με το επιστημονικό και βιομηχανικό κατεστημένο της εποχής του. Ο Τέσλα προχωρούσε άφοβα μπροστά αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Ξεκλείδωνε με την ευαισθησία ενός ποιητή τα μεγάλα μυστικά της φύσης και τα χάριζε στην ανθρωπότητα. Τον ενδιέφερε η συνολική πρόοδος και πίστευε στο θετικό δυναμικό του ανθρώπου που μπορούσε ν’ αναπτυχθεί σε τέλειο βαθμό. Το πολυφασικό του σύστημα του εναλλασσόμενου ρεύματος επικράτησε, αφού όμως προηγουμένως έδωσε μια σκληρή μάχη με τη βιομηχανία του συνεχούς ρεύματος. Τελικά νίκησε, επειδή ήταν ολοφάνερα πιο αποτελεσματικό και οικονομικό. Ο προωθητικός κινητήρας του απέτυχε, όχι γιατί δεν ήταν αποτελεσματικός, αλλά επειδή για να εφαρμοστεί θα έπρεπε ν’ αλλάξει ολόκληρη η δομή της αυτοκινητοβιομηχανίας. Και το φιλόδοξο σχέδιο του για την ασύρματη μεταφορά ενέργειας δεν προχώρησε, επειδή ερχόταν σε άμεση αντίθεση με μονοπωλιακά συμφέροντα

Ο Τέσλα υπήρξε οραματιστής ενός μέλλοντος, στο οποίο ο άνθρωπος δε θα ήταν αναγκασμένος να πασχίζει για την επιβίωση του, όπου οι λέξεις πλούσιος και φτωχός δε θα σήμαιναν τη διαφορά του επιπέδου της υλικής ευημερίας, αλλά των πνευματικών ικανοτήτων.

Εξαιρετικός ήταν κι ο τρόπος που αντιλαμβανόταν τον άνθρωπο και τις κοινωνικές σχέσεις:

«Μπορεί κανείς να αμφιβάλλει σήμερα πως όλα τα εκατομμύρια των ατόμων κι όλοι οι αμέτρητοι τύποι και χαρακτήρες των ανθρώπων αποτελούν μια ενιαία οντότητα, μια μονάδα; Αν κι είμαστε ελεύθεροι να σκεφτόμαστε και να ενεργούμε, κρατιόμαστε μαζί, όπως τα αστέρια στο στερέωμα, με δεσμούς αδιαχώριστους. Αυτοί οι δεσμοί δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτοί, αλλά μπορούμε να τους αισθανόμαστε».

Για την εργασία των επιστημόνων έλεγε: «Ο επιστήμονας δεν επιδιώκει άμεσο αποτέλεσμα. Δεν περιμένει ότι οι προηγμένες ιδέες του θα υιοθετηθούν γρήγορα κι εύκολα. Η δουλειά του μοιάζει με αυτή του φυτευτή – για το μέλλον. Το καθήκον του είναι να θέσει τα θεμέλια σε αυτούς που πρόκειται να έρθουν και να δείξει τον δρόμο. Ζει, εργάζεται κι ελπίζει».

Ο «αρχιτέκτονας προϊόντων» της εταιρείας Tesla ΑΕ, και δισεκατομμυριούχος Ίλον Μασκ, έδωσε στο πασίγνωστο πανάκριβο υβριδικό ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο το όνομα του ανθρώπου που έζησε τη ζωή του πιστεύοντας ότι:«Τα χρήματα δεν έχουν τόση αξία όση τους έχουν προσδώσει οι άνθρωποι. Όλα μου τα χρήματα έχουν επενδυθεί σε πειράματα με τα οποία έχω κάνει νέες ανακαλύψεις που επιτρέπουν στην ανθρωπότητα να έχει λίγο ευκολότερη ζωή».

Αν και θα μπορούσε να επαναπαυτεί στις δάφνες του, όντας δοξασμένος και πλούσιος από την ηλικία των 34 ετών, εκείνος προτίμησε να προχωρήσει κι άλλο προσφέροντας στην ανθρωπότητα, ως νέος Προμηθέας, ένα πολύ μεγαλύτερο δώρο: την Ελεύθερη Ενέργεια.

Ο Τέσλα είναι ο «πατέρας» της Ελεύθερης Ενέργειας. Οραματιζόταν έναν κόσμο όπου ο καθένας θα είχε ελεύθερη πρόσβαση στην αστείρευτη θάλασσα της ενέργειας, που τον περιβάλλει.

1916. Ο Nikola Tesla δείχνει μία ηλεκτρική εκκένωση στη φωτογραφία που είχε τραβηχτεί το 1899 στο Colorado Springs και στην οποία φαίνεται και ο ίδιος (17 χρόνια νεότερος).

Σε μια διάλεξή που έδωσε στις 20 Μαΐου του 1891 στο Κολούμπια Κόλετζ της Νέας Υόρκης, ο Τέσλα απευθύνθηκε προς το ενθουσιώδες κοινό λέγοντας: «Τρέχουμε όλοι μαζί μέσα σ’ έναν απέραντο χώρο με μια απίστευτη ταχύτητα και όλα γύρω μας κινούνται, γυρίζουν και περιβάλλονται από ενέργεια. Υπάρχει σίγουρα κάποια άμεση πρόσβαση σ’ αυτήν την ενέργεια. Ο ηλεκτρισμός που αντλήσαμε από το φυσικό περιβάλλον, προέρχεται από αυτήν την ενέργεια. Σύντομα θα αντλούμε χωρίς μεγάλο κόπο πολλές μορφές ενέργειας από αυτήν την απέραντη κι ανεξάντλητη φυσική ενέργεια κι έτσι η ανθρωπότητα θα προοδεύσει με γιγαντιαία βήματα».Για ένα σχεδόν χρόνο (1899-1900) στο Κολοράντο Σπρινγκς και σε υψόμετρο 2.300 μέτρων, ο Τέσλα πραγματοποίησε μια σειρά από σημαντικά πειράματα πάνω στην ασύρματη μεταφορά ενέργειας. Εκεί κατόρθωσε όχι μόνο να δημιουργήσει τεχνητές αστραπές μήκους 40 μέτρων, αλλά και ν’ ανάψει λαμπτήρες ακουμπώντας τες απλά στο έδαφος και να θέσει σε λειτουργία συσκευές σε απόσταση δεκάδων χιλιομέτρων! Στις 3 Ιουλίου του 1899, κατά τη διάρκεια των πειραμάτων του στο Κολοράντο Σπρινγκς, ο Σερβοαμερικάνος εφευρέτης ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε μια «ανεξάντλητη πηγή ενέργειας».

Ανακάλυψε, δηλαδή, κάτι που ήδη διαισθανόταν: πως η Γη ήταν μια τεράστια «ενεργειακή πισίνα», ένας καλός ενεργειακός αγωγός, πράγμα που σήμαινε ότι το παγκόσμιο σύστημα ασύρματης μετάδοσης ενέργειας, που οραματιζόταν, θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Ολόκληρος ο πλανήτης μπορούσε να διασυνδεθεί ενεργειακά αν κατασκευαζόταν, σύμφωνα με το σχέδιό του, ένα δίκτυο από πύργους εκπομπής και λήψης ηλεκτρικής και ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας. Ακόμη και η ίδια η γη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας, έτσι ώστε ο καθένας να ήταν σε θέση ν’ αντλήσει ενέργεια χώνοντας απλά μια μεταλλική ράβδο στο έδαφος! Όταν ο μεγαλοτραπεζίτης Τζον Πίερποντ Μόργκαν, που αρχικά χρηματοδότησε το σχέδιο του εφευρέτη, πληροφορήθηκε πως ο στόχος του Τέσλα ήταν η ασύρματη μεταφορά ενέργειας ρώτησε τον εφευρέτη: «Και ποιος θα πουλάει την ενέργεια στους αποδέκτες της;» «Κανείς», απάντησε με ειλικρίνεια ο Τέσλα, «ο καθένας θα μπορεί να τη λαμβάνει καρφώνοντας μια ράβδο στο έδαφος ή τοποθετώντας μια κεραία στη στέγη του σπιτιού του. Σκεφθείτε το: δεν θα υπάρχουν καλώδια, αερόπλοια θα πετούν χρησιμοποιώντας την εκπεμπόμενη ενέργεια…» «Αρκετά», τον διέκοψε ο μεγαλοτραπεζίτης. «Σας ευχαριστώ πολύ κύριε Τέσλα. Θα σας στείλω την απάντηση μου για την χρηματοδότηση του έργου σας». Η απάντηση, και τα χρήματα, δεν ήρθαν ποτέ. Μέχρι το τέλος της ζωής του ο Τέσλα περίμενε μιαν απάντηση… Μετά την αποτυχία του σχεδίου στο Κολοράντο ο Τέσλα δεν είχε ποτέ καμιά άλλη ευκαιρία να φέρει την Ελεύθερη Ενέργεια στον κόσμο.

Πέθανε στις 7 Ιανουαρίου 1943 από θρόμβωση της στεφανιαίας στο ξενοδοχείο Νιου Γιορκ. Βρέθηκε νεκρός δύο μέρες αργότερα, καθώς είχε κρεμάσει στην πόρτα του δωματίου του την επιγραφή «Μην ενοχλείτε». Τα υπάρχοντά του, μεταξύ αυτών και οι σημειώσεις του γύρω από τις έρευνές του, περισυνέλλεξε το FBI, τα οποία και ανέλυσε ο καθηγητής του ΜΙΤ και ηλεκτρολόγος μηχανικός Τζον Τραμπ, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως παρά τις ιδέες του γύρω από την παραγωγή και ασύρματη μετάδοση ενέργειας, δεν είχε ανακαλύψει καμία εφαρμόσιμη μέθοδο.

Η ζωή, το έργο, οι ιδέες και τα οράματα του «πατέρα» της Ελεύθερης Ενέργειας, έχουν εμπνεύσει δεκάδες επιστήμονες κι ερευνητές.

Ο Nikola Tesla (ένατος από αριστερά), ανάμεσα στους επιφανέστερους επιστήμονες της εποχής του, σε μία επιθεώρηση του πύργου New Brunswick Marconi Station (1921). (Αριστερά του ο Einstein).

Τα Βραβεία και οι Αναγνωρίσεις του Νίκολα Τέσλα

• Το 1912 ο Τέσλα προτάθηκε, μαζί με τον Έντισον, για το Βραβείο Νόμπελ.
• Το 1917 ο Τέσλα βραβεύτηκε με το «Μετάλλιο του Έντισον»», το πιο σημαντικό βραβείο στον τομέα της ηλεκτροτεχνικής στις ΗΠΑ.
• Το 1960 η Διεθνής Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής ονόμασε την μονάδα μέτρησης της μαγνητικής επαγωγής, μονάδα Τέσλα (Τ).
• Το 1975 ο Τέσλα εισάγεται επίσημα στο Inventor’s Hall of Fame.
• Το 1976 καθιερώνεται το Βραβείο Τέσλα από το Ινστιτούτο των Ηλεκτρομηχανικών των ΗΠΑ, το οποίο και απονέμεται κάθε χρόνο.
• Το 1983 τα Αμερικανικά Ταχυδρομεία τίμησαν τον Τέσλα τυπώνοντας γραμματόσημα με τη μορφή του.
• Το άγαλμα του Νίκολα Τέσλα τοποθετείται στους καταρράκτες του Νιαγάρα, όπου το 1895 λειτούργησε το πρώτο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στον κόσμο.
• Το 1992 τυπώνονται στη Σερβία μια σειρά από χαρτονομίσματα με τη μορφή του Τέσλα.
• Η γωνία της 40^ης οδού με την 6^η Λεωφόρο του Μανχάταν ονομάζεται «Γωνία του Νίκολα Τέσλα» και τοποθετήθηκε σχετική πινακίδα για να θυμίζει στους Νεοϋορκέζους ότι η πόλη τους χρωστάει πολλά στον Τέσλα.
• Το 2005 το Διεθνές Αεροδρόμιο του Βελιγραδίου μετονομάζεται σε «Αεροδρόμιο Νίκολα Τέσλα».
• Το 2006 ανακηρύσσεται από UNESCO «Έτος Τέσλα» για να τιμηθούν τα 150 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου εφευρέτη.

Η καταπληκτική ταινία «The Prestige» του Christopher Nolan έχει στο φόντο της τον Νίκολα Τέσλα (David Bowie), ενώ το το κύριο θέμα της είναι η θανάσιμη κόντρα δύο μάγων. Προτείνεται σε όποιον δεν την έχει δει.

Επιμέλεια Μ. Ι.

(Μέρος των φωτογραφιών προέρχεται από το Lifo)

Καθαρή και άφθονη ενέργεια πυρηνικής σύντηξης!

Αναρτήθηκε στις 15 Δεκ, 2022 σε Blog, Ανακοινώσεις, Αστρολάβος

Στις 14 Δεκεμβρίου διαβάσαμε μια είδηση που αξίζει το ενδιαφέρον μας. Αναπαράγουμε την είδηση από δύο άρθρα της Lifo:

Tο Εθνικό Εργαστήριο Lawrence Livermore  στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ επιβεβαίωσε μία ανακάλυψη που δεν θα μπει απλώς στα βιβλία της ιστορίας, αλλά θα χωρίσει την ιστορία της ανθρωπότητας σε «πριν» και «μετά», με έναν τρόπο που λίγα γεγονότα το έχουν καταφέρει: το «όνειρο» της σύντηξης, της άφθονης ενέργειας για την ανθρωπότητα, χωρίς επιβάρυνση για το περιβάλλον είναι πια πιο προσιτό. 

Οι φυσικοί προσπαθούν από τη δεκαετία του 1950 να αξιοποιήσουν την αντίδραση σύντηξης. Η σύντηξη είναι μια θερμοπυρηνική αντίδραση που τροφοδοτεί με ενέργεια τα αστέρια στο Σύμπαν, όταν τα άτομα υδρογόνου (H) προσκρούουν και συνενώνονται, σχηματίζοντας άτομα ηλίου (He). Η μάζα ενός ατόμου ηλίου (He) είναι ελαφρώς μικρότερη από το άθροισμα της μάζας δύο ατόμων υδρογόνου (H) που απαιτούνται για τον σχηματισμό του. Η διαφορά αυτή της μάζας εκλύεται ως ενέργεια και υπολογίζεται με τον τύπου του Αϊνστάιν E=mc.

Παρά τις προσπάθειες των φυσικών  να αξιοποιήσουν την αντίδραση σύντηξης καμία ομάδα δεν είχε καταφέρει να παράγει περισσότερη ενέργεια από την αντίδραση απ’ όση καταναλώνει –ένα ορόσημο γνωστό ως καθαρό ενεργειακό κέρδος, το οποίο θα βοηθούσε να αποδειχθεί ότι η διαδικασία μπορεί να προσφέρει μια αξιόπιστη λύση αφθονίας, απέναντι στα ορυκτά καύσιμα και τη συμβατική πυρηνική ενέργεια.

Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ωστόσο, το ομοσπονδιακό Εθνικό Εργαστήριο Lawrence Livermore στην Καλιφόρνια, το οποίο χρησιμοποιεί μια διαδικασία που ονομάζεται σύντηξη με αδρανειακό περιορισμό πέτυχε καθαρό κέρδος ενέργειας σε ένα πείραμα σύντηξης.

Το πρωί της 5ης Δεκεμβρίου γράφτηκε ιστορία όταν 192 λέιζερ στην Εθνική Εγκατάσταση Ανάφλεξης του εργαστηρίου βομβάρδισαν έναν μικρό κύλινδρο στο μέγεθος μιας γόμας μολυβιού που περιείχε μια παγωμένη μάζα υδρογόνου εγκλωβισμένη σε διαμάντι.

Οι ακτίνες λέιζερ εισέρρευσαν από την κορυφή και τη βάση του κυλίνδρου εξατμίζοντάς τον. Αυτό δημιούργησε μία εσωτερική ροή ακτίνων ΧΧ που συμπίεσε το καύσιμο από δευτέριο και τρίτιο- τις βαρύτερες μορφές του υδρογόνου. 

Σε μία στιγμή που κράτησε λιγότερο από 100 τρισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου, 2.05 megajoule βομβάρδισαν το υδρογόνο. Η αντίδραση που ενεργοποιήθηκε προκάλεσε μια ροή νετρονίων – το προϊόν της σύντηξης – που κουβαλούσε ακόμα περισσότερη ενέργεια από όση είχε δοθεί από τους επιστήμονες, κατά μίαμιση φορά. 

Αν και πολλοί επιστήμονες πιστεύουν η ανθρωπότητα απέχει ακόμα δεκαετίες από τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας από σύντηξη, οι δυνατότητες της τεχνολογίας είναι δύσκολο να αγνοηθούν.

Οι αντιδράσεις σύντηξης δεν εκπέμπουν άνθρακα, δεν παράγουν μακροχρόνια ραδιενεργά απόβλητα και «ένα μικρό φλιτζάνι από το καύσιμο υδρογόνο θα μπορούσε θεωρητικά να τροφοδοτήσει ένα σπίτι για εκατοντάδες χρόνια».

Links:

Τα άρθρα της Lifo:

Καθαρή & άφθονη ενέργεια πυρηνικής σύντηξης: Μόλις ανακοινώθηκε μία από τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις στην Ιστορία | LiFO

FT: Επιστήμονες στις ΗΠΑ τα κατάφεραν- Καθαρό ενεργειακό κέρδος από σύντηξη | LiFO

Άρθρο στον ιστοχώρο του εργαστηρίου Laurence Livermore:

National Ignition Facility achieves fusion ignition | Lawrence Livermore National Laboratory (llnl.gov)

Ένα ηχητικό ντοκουμέντο χωρίς προηγούμενο!

Αναρτήθηκε στις 24 Οκτ, 2022 σε Blog, Ανακοινώσεις, Αστρολάβος

Σήμερα κυκλοφόρησε στον ελληνικό τύπο μια είδηση που οπωσδήποτε αξίζει να συμπεριληφθεί στον Αστρολάβο, στη στήλη που αφορά τις θετικές επιστήμες. Αξίζει ασφαλώς και το ενδιαφέρον των παιδιών και των εκπαιδευτικών του σχολείου μας. Την αναδημοσιεύουμε ολόκληρη:

“Πώς ακούγεται το μαγνητικό πεδίο της γης;

Κάπως τρομακτικός, θυμίζοντας…θρίλερ, είναι ο ήχος του προστατευτικού μαγνητικού πεδίου της Γης. Για πρώτη φορά, όπως ανακοίνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), επιστήμονες του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Δανίας πήραν μαγνητικά σήματα που είχαν καταγράψει οι ευρωπαϊκοί δορυφόροι Swarm και τα μετέτρεψαν σε ήχους.

Στην πραγματικότητα το ίδιο το μαγνητικό πεδίο γύρω από τον πλανήτη μας, δεν μπορεί να παρατηρηθεί ούτε να ακουστεί άμεσα. Είναι μια πολύπλοκη και δυναμική «φυσαλίδα» που μας κρατά ασφαλείς από την κοσμική ακτινοβολία και τα φορτισμένα σωματίδια του ισχυρού ηλιακού «ανέμου». Όταν αυτά τα σωματίδια συγκρούονται με τα άτομα και τα μόρια -κυρίως οξυγόνου και αζώτου- στην ανώτερη γήινη ατμόσφαιρα, τότε ένα μέρος από τις συγκρούσεις μετατρέπεται στο πράσινο – μπλε θεαματικό πολικό σέλας.

Το γήινο μαγνητικό πεδίο παράγεται κυρίως από έναν «ωκεανό» πολύ θερμού και στροβιλιζόμενου λιωμένου σιδήρου στον εξωτερικό πυρήνα του πλανήτη μας, ο οποίος δημιουργεί ηλεκτρικά ρεύματα, τα οποία με τη σειρά τους γεννούν το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο.

Το «τρίο» των δορυφόρων της αποστολής Swarm της ESA, που εκτοξεύτηκαν το 2013, μελετούν το γήινο μαγνητικό πεδίο καταγράφοντας με ακρίβεια τα σήματα του. Οι Δανοί ερευνητές και μουσικοί χρησιμοποίησαν αυτά τα μαγνητικά δεδομένα, τόσο του πυρήνα της Γης όσο και μιας γεωμαγνητικής καταιγίδας που είχε δημιουργηθεί μετά από μια ηλιακή έκρηξη, για να τα μετατρέψουν σε ήχους, οι οποίοι ακούγονται λιγάκι σαν…υπόκρουση σε εφιάλτη¨

Μπορείτε να ακούσετε τον ήχο του μαγνητικού πεδίου της γης εδώ.

Εφημερίδα Έθνος, 24.10.22

link: Πώς ακούγεται το μαγνητικό πεδίο της γης; Ο ήχος του θυμίζει… θρίλερ | Έθνος (ethnos.gr)

Μπορείτε να δείτε και την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) στο link: ESA – The scary sound of Earth’s magnetic field

Άραγε, πόσο πίσω φτάνει το γενεαλογικό μας δέντρο;

Αναρτήθηκε στις 14 Οκτ, 2022 σε Blog, Ανακοινώσεις, Αστρολάβος

Οι άνθρωποι πάντα ήμασταν περίεργοι να μάθουμε από πού προερχόμαστε και πώς καταλήξαμε να είμαστε homo sapiens. Απάντηση σε αυτά τα φαινομενικά αναπάντητα ερωτήματα έδωσε η  ενδελεχής έρευνα του Σουηδού γενετιστή Svante Pääbo, Διευθυντή στο Ινστιτούτο Max Planck για την Εξελικτική Ανθρωπολογία. O Pääbo πρωτοπόρησε και κατάφερε να εντοπίσει μία διαδοχή ανάμεσα στα γονίδια των Νεάντερνταλ και των σημερινών ανθρώπων. Παράλληλα, ο ίδιος ρίχνοντας φως στο σκοτεινό παρελθόν, ανακάλυψε ένα προηγουμένως άγνωστο ανθρωποειδές, ονόματι Denisova,το οποίο είναι υπεύθυνο για αυτή τη μεταφορά των γονιδίων.

Η ροή αυτή έχει κληροδοτήσει συγκεκριμένα φυσιολογικά χαρακτηριστικά στους σύγχρονους ανθρώπους, όπως κάποιες λειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος. H έρευνά αυτή του Pääbo έχει οδηγήσει στη δημιουργία μιας νέας επιστήμης, της παλαιογονιδιωματικής, η οποία ασχολείται με τις διαφορές και την εξέλιξη των ανθρώπινων όντων, ανοίγοντας ταυτόχρονα τον δρόμο για νέες μελλοντικές ανακαλύψεις.

Αυτός λοιπόν, ο ήσυχος καθηγητής με τα στρογγυλά γυαλάκια κατάφερε με το πάθος του  να επιτύχει κάτι ακατόρθωτο. Για αυτό άλλωστε τιμήθηκε με το Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας 2022, ακολουθώντας την πορεία που χάραξε ο πατέρας του.    

Κωνσταντίνα Καναράκη, Βίβιαν Παπαδοπούλου, Β2

Περισσότερες πληροφορίες:

Press release: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2022 – NobelPrize.org

MPI for Evolutionary Anthropology | Max-Planck-Gesellschaft (mpg.de)

Νόμπελ Ιατρικής 2022: Απονέμεται στον γενετιστή Σβάντε Πάιαμπο – neolaia.gr