Περπατώντας στη Ρωμαϊκή Θεσσαλονίκη

Και μετά τη θυελλώδη και βροχερή Δευτέρα ακολούθησε μια Τρίτη δροσεροκρυούτσικη που έδωσε την ευκαιρία στο πάντα ζωηρό και χαμογελαστό Α4 να περπατήσει και να περιηγηθεί στα ρωμαϊκά μνημεία της πόλης με τη συνοδεία του καλού συναδέλφου κ. Χρήστου Δαραμήλα. Από τη ρωμαϊκή αγορά στην Αχειροποίητο και από τη Ροτόντα στο γαλεριανό παλάτι τα παιδιά περπάτησαν, παρατήρησαν, άκουσαν και κατέληξαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, όπου εστιάσαμε σε χαρακτηριστικά δείγματα του τρόπου ζωής και του πολιτισμού των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής από τους κλασικούς έως και τους υστερορωμαϊκούς χρόνους. Ελπίζω να το διασκέδασαν και να συγκράτησαν γιατί το οκτάγωνο είναι τόσο αγαπητό στο γαλεριανό συγκρότημα.
Ε.Μ.
ΠερισσότεραΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΙΑΤΙΣΤΑΣ

Την Τετάρτη 22 Μαρτίου 2023 οι μαθητές και οι μαθήτριες των τμημάτων Α3 και Α5 μαζί με τις καθηγήτριες Παλαιοχωρινού Τριανταφυλλιά, Καρανικολάου Ευδοξία, Μητάκου Μαρία και Τεπελίδου Σοφία πραγματοποίησαν εκπαιδευτική επίσκεψη στη Σιάτιστα Κοζάνης στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος «Τα χρώματα της Σιάτιστας». «Τα Χρώματα της Σιάτιστας» είναι ένα έργο που συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΕΣΠΑ ? Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση(https://empedu.gov.gr/) και υλοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες, αφού χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, επειδή τα αρχοντικά -παρά το γεγονός ότι έχουν αποκατασταθεί- παραμένουν ευαίσθητα μνημεία και δεν μπορούν να δεχτούν μεγάλες ομάδες μαθητών, ξεναγήθηκαν στους δύο ορόφους και στον εξωτερικό χώρο του Αρχοντικού της Πούλκως. Στη συνέχεια είχαν μία εποικοδομητική και ευχάριστη εμπειρία από τη συμμετοχή τους στο εικαστικό εργαστήρι. Οι καλλιτεχνικές δημιουργίες των μαθητών και των μαθητριών θα αναρτηθούν στο ψηφιακό αποθετήριο του προγράμματος. Στο τέλος μετέβησαν στη Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης για μία συμπληρωματική ξενάγηση στο εκκλησιαστικό Μουσείο.
Ευχαριστούμε από καρδιάς τη μουσειολόγο και υπεύθυνη του προγράμματος Φωτεινή Βακρατσά.
Περισσότερα
«Στου Γεντί Κουλέ τον δρόμο?»

Την Παρασκευή 17 Μαρτίου 2023 οι μαθητές και οι μαθήτριες των περιβαλλοντικών προγραμμάτων του σχολείου μας, μαζί με τις υπεύθυνες καθηγήτριες, πραγματοποιήσαμε μια μοναδική περιήγηση στα Κάστρα της Θεσσαλονίκης.
Ξεκινήσαμε από το Επταπύργιο, το γνωστό σε όλους μας Γεντί Κουλέ. Ο Φώτης, ο Κώστας και η Σοφία μας πληροφόρησαν ότι χτίστηκε τον 14ο αιώνα μ.Χ., για να χρησιμοποιηθεί ως φρούριο, προσφέροντας στους κατοίκους της περιοχής ασφάλεια και καταφύγιο σε περίπτωση επιδρομών από ξένους λαούς. Αντίστοιχο, μάλιστα, φρούριο χτίστηκε στην Κωνσταντινούπολη την ίδια περίοδο. Γύρω στο 1890 το μνημείο χρησιμοποιήθηκε ως ανδρικές, γυναικείες και στρατιωτικές φυλακές, αποκτώντας κακή φήμη κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά, της Κατοχής, και σε όλη την μεταπολεμική περίοδο, ιδίως στον Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο και την χούντα των συνταγματαρχών. Ένδειξη της σκληρότητας, των άγριων γεγονότων και των βασάνων που συνέβησαν στο Επταπύργιο, είναι μεταξύ άλλων, και τα ρεμπέτικα τραγούδια που γράφτηκαν γι αυτό. Το 1989 οι φυλακές μεταφέρθηκαν στα Διαβατά, και το Επταπύργιο αποδόθηκε στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού και λειτουργεί σαν μουσείο.
Στη συνέχεια της πεζοπορίας μας, θαυμάσαμε τα τείχη της Άνω Πόλης. Η Εύα, η Αλίκη και η Άρτεμις μας μίλησαν για την ιστορία τους, ξεκινώντας από την κατασκευή τους το 379-395 μ.Χ. από τον Μέγα Θεοδόσιο, μέχρι σήμερα που έχουν χαρακτηριστεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO. Για την αρχιτεκτονική των τειχών και τη σημασία τους στην ιστορική πορεία της Θεσσαλονίκης μας μίλησε η κυρία Δέσποινα Μιχελάκη, υπεύθυνη του Φροντιστηρίου Βιωσιμότητας του δήμου Νεάπολης-Συκεών. Είχαμε τη χαρά να μας συνοδέψει και στη Μονή Βλατάδων (Τσαούς Μοναστήρι) και να μας δώσει σημαντικές πληροφορίες για το μοναδικό μοναστήρι της Βυζαντινής περιόδου της πόλης μας που εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα.
Ο εκπαιδευτικός μας περίπατος κατέληξε στον Πύργο του Τριγωνίου. Η Αλίκη, η Άρτεμις και ο Θανάσης μας ενημέρωσαν πως η πραγματική ονομασία του κτίσματος είναι Πύργος της Αλύσεως κι ότι από ένα βιβλιογραφικό λάθος, το οποίο αναπαράγεται μέχρι και σήμερα, ονομάστηκε Πύργος του Τριγωνίου. Χτίστηκε στο τέλος του 15ου αιώνα, σχεδόν την ίδια χρονική περίοδο με τον Λευκό Πύργο, με τον οποίο έχουν εντυπωσιακές αρχιτεκτονικές και μορφολογικές ομοιότητες. Μετά τον 18ο αι. ο Πύργος του Τριγωνίου λειτούργησε σαν αποθήκη όπλων και πυρομαχικών, και από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης ως τον Β? Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιήθηκε από τον ελληνικό στρατό, αλλά και ως καταφύγιο.
Μια τόσο ωραία σχολική μέρα, γεμάτη χρήσιμες πληροφορίες, συγκινήσεις, εικόνες και χρώματα, την ολοκληρώσαμε με στιγμές χαλάρωσης, απολαμβάνοντας τον καφέ μας και ατενίζοντας την υπέροχη θέα της πόλης μας!
Περισσότερα«Ο?νος ε?φραίνει καρδίαν ?νθρώπου»

Την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2023 πραγματοποιήσαμε εκπαιδευτική επίσκεψη στο Κτήμα Γεροβασιλείου, το οποίο δραστηριοποιείται στον χώρο του αμπελιού και του κρασιού από το 1981. Αφορμή της επίσκεψής μας, η συμμετοχή μας στα περιβαλλοντικά προγράμματα του σχολείου μας και η ενασχόλησή μας με το αμπέλι και το κρασί ως στοιχεία διαχρονικά άρρηκτα συνδεδεμένα με τον πολιτισμό του τόπου μας.
Η ξενάγησή μας ξεκίνησε από τον αμπελώνα, ο οποίος εκτείνεται σε 950 στρέμματα. Το κλίμα, το έδαφος και η ιδιαίτερη φροντίδα του αμπελώνα, καθώς πλήθος αγροτικών εργασιών ?συμπεριλαμβανομένου και του τρύγου- γίνονται χειρωνακτικά, συμβάλουν στην παραγωγή ποιοτικών κρασιών.
Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε στο σύγχρονο οινοποιείο που αποτελείται από τρία κτήρια, τον χώρο της παραγωγής, τον χώρο της εμφιάλωσης και τον χώρο της συσκευασίας, όπου στεγάζεται όλος ο απαραίτητος σύγχρονος εξοπλισμός.
Δίπλα στην υπόγεια κάβα παλαίωσης και στην αίθουσα γευσιγνωσίας, βρίσκεται το Μουσείο Οίνου. Τα αποκτήματα του με κριτήριο το ρόλο τους, απαρτίζουν δύο μεγάλες συλλογές: τη συλλογή ανοιχτηριών, μπουκαλιών, αγγείων και αντικειμένων αρχαίου ελληνικού συμποσίου και τη συλλογή εργαλείων αμπελουργίας, οινοποίησης, βαρελοποιίας και εμφιάλωσης.
Στην πρώτη αίθουσα, «Το ανοιχτήρι», θαυμάσαμε τη συλλογή ανοιχτηριών με περισσότερα από 2600 αντικείμενα σπάνια και ξεχωριστά από τον 18° αιώνα, ορόσημα τεχνολογικής εξέλιξης, υψηλής αισθητικής και κοινωνικού συμβολισμού.
Στις δύο ενότητες «Το συμπόσιο στην αρχαία Ελλάδα» μοναδικά σκεύη για την κατανάλωση του κρασιού, μας διηγήθηκαν την ιεροτελεστία του συμποσίου και τη σημασία της δραστηριότητας αυτής στην κοινωνική και πολιτισμική ζωή της αρχαίας Ελλάδας.
Στη δεύτερη αίθουσα, «Το κρασί», στην ενότητα «Μικρή Ιστορία του κρασιού» ενημερωθήκαμε για τη διαχρονική οικονομική, κοινωνική και συμβολική σημασία του κρασιού. Στις ενότητες «Το αμπέλι», «Η οινοποίηση», «Το βαρέλι», «Η ωρίμαση» περιηγηθήκαμε στη συλλογή εργαλείων και σκευών.
Μία ακόμη ιδιαιτερότητα του Κτήματος Γεροβασιλείου, που το καθιστά μοναδικό, είναι η συλλογή εντυπωσιακών έργων τέχνης, σημαντικών Ελλήνων και ξένων δημιουργών. Είχαμε την ευκαιρία να τα θαυμάσουμε και να διαπιστώσουμε πόσο αρμονικά δένουν με τη φύση.
Ολοκληρώνοντας την περιήγησή μας, ο οινοξεναγός μας πληροφόρησε για το εύρος των δραστηριοτήτων και των επαγγελμάτων που συνδέονται με τον κόσμο του αμπελιού και του κρασιού, αλλά και για την ανάπτυξη και τις εξελίξεις στον τομέα του ελληνικού οινοτουρισμού.
Οι μαθητές, οι μαθήτριες και οι καθηγήτριες Σοφία Τεπελίδου, Ευδοξία Καρανικολάου, Τριανταφυλλιά Παλαιοχωρινού, θα θέλαμε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας στους ανθρώπους του κτήματος, για τη φιλοξενία και το υπέροχο ταξίδι στην οινική κουλτούρα της χώρας μας!
Περισσότερα
OPEN HOUSE: οι περιβαλλοντικές ομάδες στο Γαλεριανό

Την Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2022, ομάδα μαθητών και μαθητριών των περιβαλλοντικών προγραμμάτων του σχολείου μας με τις υπεύθυνες καθηγήτριες Σοφία Τεπελίδου και Ευδοξία Καρανικολάου, ακολουθήσαμε τη θεματική διαδρομή «Γαλεριανό Συγκρότημα» του OPEN HOUSE.
Το Open House είναι ένας από τους σημαντικότερους διεθνείς θεσμούς για την ανάδειξη και προώθηση της αρχιτεκτονικής. Η ιδέα ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα διαδόθηκε σε πολλές πόλεις ανά την υφήλιο. Η Θεσσαλονίκη είναι η πρώτη ελληνική πόλη που φιλοξένησε τη δράση open house, η οποία διοργανώνεται συστηματικά από το 2012 κάθε φθινόπωρο.(OPEN HOUSE | Thessaloniki (openhousethessaloniki.gr))
Και λίγα λόγια για ?
Το Γαλεριανό Συγκρότημα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημειακά σύνολα της πόλης μας! Χτίστηκε στο μεταίχμιο δύο κόσμων ?ρωμαϊκού και βυζαντινού? όταν η Θεσσαλονίκη θεσπίστηκε ως έδρα του ανατολικού τμήματος της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Τα σωζόμενα τμήματά του λειτουργούν άτυπα ως ?μουσειακά εκθέματα?, που εκτίθενται ελεύθερα στην πόλη και είναι συνυφασμένα με την καθημερινή ζωή στο κέντρο της. (ΓΑΛΕΡΙΑΝΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ? ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΜΑΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΣΤΟΝ ΧΡΥΣΟ ΑΙΩΝΑ | OPEN HOUSE (openhousethessaloniki.gr))
Η περιήγηση μας ξεκίνησε από το βόρειο σύνολο, τη Ροτόντα και την «Αψίδα του Γαλερίου», τη γνωστή μας Καμάρα. Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε στο νότιο οικοδομικό σύνολο που περιλαμβάνει την «Αψιδωτή αίθουσα» και τα οικοδομήματα του αρχαιολογικού χώρου της πλατείας Ναυαρίνου (Βασιλική, κεντρική κτιριακή ενότητα, διώροφο κτίριο, λουτρά, Οκτάγωνο). Περπατήσαμε κατά μήκος της δημοφιλούς οδού Δημητρίου Γούναρη και της ?ίσως λιγότερο γνωστής? Πλατείας Ιπποδρομίου, αναλογιζόμενοι το μέγεθος και τη μεγαλοπρέπεια του Ρωμαϊκού Ιπποδρόμου. Επίσης είχαμε την ευκαιρία να δούμε ένα τμήμα της νοτιοδυτικής πλευράς του συγκροτήματος, που βρίσκεται στο πίσω μέρος της εκκλησίας της Νέας Παναγίας. Δυστυχώς, ξεχασμένο και κρυμμένο από μία περίφραξη και από απεριποίητα χόρτα, μεταξύ της εκκλησίας και των μοντέρνων οικοδομών…
Καταλήξαμε στη συμβολή Ανατολικού – Θαλάσσιου Τείχους και στον Λευκό Πύργο, κτίσμα αρκετά μεταγενέστερο (της Οθωμανικής εποχής ? 15ος αιώνας), όπου την εποχή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας υπήρχε θάλασσα κι αν κάποιος βρισκόταν σε μια βάρκα θα έβλεπε τα τείχη και θα μπορούσε από μια πύλη να βρεθεί σε λίγα λεπτά στον Ιππόδρομο, στο Οκτάγωνο ή στη Βασιλική!
Με τη συμμετοχή μας στη δράση OPEN WALKS, γνωρίσαμε τα επί μέρους τμήματα του Γαλεριανού Συγκροτήματος, τη μεταξύ τους σύνδεση, αλλά και την ειδοποιό διαφορά τους, καθώς και τη θέση τους μέσα στον σύγχρονο αστικό ιστό. Παράλληλα, κατανοήσαμε τη συνεισφορά της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στο μνημειακό απόθεμα της Θεσσαλονίκης!
Περισσότερα